Licencja Wspólnotowa | Czym jest, Co Daje w UE | Wymogi i Koszty

Licencja Wspólnotowa: Przewozy Międzynarodowe w UE i EOG

Czym jest Licencja Wspólnotowa i do Czego Służy?

Licencja wspólnotowa, często nazywana też licencją międzynarodową lub potocznie licencją transportową międzynarodową, to niezbędny dokument dla każdej firmy transportowej planującej zarobkowy przewóz drogowy towarów lub pasażerów poza granicami Polski, ale w ramach Unii Europejskiej (UE) oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). To oficjalne zezwolenie wydawane w Polsce przez Główny Inspektorat Transportu Drogowego (GITD), które legitymizuje działalność przewozową na jednolitym rynku unijnym. Warto zaznaczyć, że ta licencja dotyczy wyłącznie transportu drogowego i nie ma zastosowania w przypadku transportu kolejowego, lotniczego czy morskiego.

Pamiętaj, że posiadanie Licencji Wspólnotowej to rozszerzenie uprawnień wynikających z Zezwolenia na Wykonywanie Zawodu Przewoźnika Drogowego, którą musisz mieć jako podstawę działania w transporcie krajowym.

Podstawą prawną dla Licencji Wspólnotowej jest przede wszystkim Rozporządzenie (WE) nr 1072/2009 Parlamentu Europejskiego i Rady, a także polska Ustawa o transporcie drogowym. Kluczowe nowelizacje, w tym te wprowadzane przez Pakiet Mobilności (np. Rozporządzenie (UE) 2020/1055), również wpływają na zasady jej funkcjonowania i są tutaj uwzględnione.

Kiedy Licencja Wspólnotowa jest Obowiązkowa? (Dla Jakich Pojazdów i Przewozów)

Licencja wspólnotowa jest bezwzględnie wymagana zawsze, gdy polski przewoźnik zamierza oferować usługi zarobkowego transportu drogowego poza Polską, ale w obrębie UE/EOG. Jej głównym celem jest harmonizacja przepisów i zapewnienie uczciwej konkurencji na jednolitym rynku europejskim.

1) Transport Rzeczy (Tonaż Pojazdów)

W przypadku międzynarodowego przewozu rzeczy, licencja wspólnotowa jest obowiązkowa dla pojazdów lub zestawów pojazdów o Dopuszczalnej Masie Całkowitej (DMC) przekraczającej 2,5 tony. Od 21 maja 2022 roku, dzięki przepisom Pakietu Mobilności, ten obowiązek dotyczy również popularnych busów o DMC od 2,5 tony do 3,5 tony, jeśli wykonują one przewozy międzynarodowe. Wcześniej licencja była wymagana tylko dla pojazdów powyżej 3,5 tony. Należy podkreślić, że dla najmniejszych pojazdów o DMC poniżej 2,5 tony licencja wspólnotowa nadal nie jest wymagana.

2) Transport Osób (Liczba Miejsc)

Dla międzynarodowego przewozu osób, licencja wspólnotowa jest wymagana, gdy przedsiębiorca świadczy zarobkowe usługi autobusami i autokarami, czyli pojazdami konstrukcyjnie przeznaczonymi do przewozu więcej niż 9 osób (łącznie z kierowcą).

Dlaczego Licencja Międzynarodowa jest Niezbędna? (Konsekwencje i Korzyści)

Posiadanie licencji wspólnotowej jest absolutnie kluczowe dla firm planujących lub już realizujących zarobkowy transport drogowy poza granicami Polski w ramach UE/EOG. Jej brak podczas kontroli drogowej, zarówno w Polsce, jak i w innych krajach UE/EOG, skutkuje bardzo wysokimi karami finansowymi, które mogą sięgać nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych za jednorazowe naruszenie. W przypadku recydywy lub poważnych naruszeń, może to prowadzić nawet do cofnięcia licencji i zakazu wykonywania zawodu przewoźnika drogowego na określony czas.

To dokument, który potwierdza wiarygodność i profesjonalizm przedsiębiorcy, ponieważ jej uzyskanie jest uwarunkowane spełnieniem precyzyjnie zdefiniowanych wymogów prawnych i finansowych. Ujednolicone zasady i dokumenty ułatwiają służbom kontrolnym w całej Europie weryfikację uprawnień przewoźnika, a dla firm transportowych to gwarancja swobody świadczenia usług na jednolitym rynku unijnym bez konieczności uzyskiwania osobnych zezwoleń w każdym odwiedzanym kraju UE.

Ważne Aspekty Działalności z Licencją Wspólnotową:

1) Kabotaż i Cross-trade: Licencja wspólnotowa uprawnia do przewozów zarówno między państwami członkowskimi (tzw. przewozy cross-trade), jak i kabotażu (przewozy krajowe wykonywane w innym państwie członkowskim).

2) Ograniczenia Kabotażu: Należy pamiętać, że transport kabotażowy podlega ścisłym ograniczeniom, np. zasadzie 3/7 (limit do 3 operacji w ciągu 7 dni od ostatniego rozładunku) w danym kraju. Po ostatniej operacji kabotażowej pojazd musi opuścić dany kraj członkowski na minimum 4 dni (tzw. 'cooling-off period') zanim będzie mógł ponownie w nim świadczyć usługi kabotażowe. Zasady kabotażu są jednymi z najczęściej kontrolowanych i podlegają rygorystycznym interpretacjom.

3) Transport do Krajów Trzecich: Jeśli planujesz transport do krajów trzecich (np. Wielka Brytania, Ukraina, Serbia, Turcja czy Rosja), potrzebne będą odrębne zezwolenia zagraniczne (np. dwustronne, tranzytowe lub zezwolenia EKMT/CEMT), regulowane osobnymi umowami międzynarodowymi. Należy podkreślić, że te same zasady dotyczące zezwoleń dla krajów trzecich (np. dwustronnych, tranzytowych, EKMT/CEMT) mają zastosowanie również do busów o DMC od 2,5 do 3,5 tony, jeśli wykonują przewozy poza obszarem UE/EOG.

4) Wypis z Licencji w Pojedzie: Każdy pojazd (zarówno ciężarowy, jak i "bus" o DMC 2.5-3.5t), którym wykonujesz przewozy międzynarodowe, musi mieć w trakcie jazdy indywidualny wypis z licencji wspólnotowej. Jego brak to podstawa do nałożenia mandatu.

5) Ciągłe Spełnianie Warunków: Uzyskanie licencji wspólnotowej to nie koniec obowiązków. Firma musi stale spełniać wszystkie warunki jej posiadania (np. utrzymywać zdolność finansową, dbać o dobrą reputację, zapewniać ważne certyfikaty zarządzającego transportem, przestrzegać norm czasu pracy kierowców i innych przepisów socjalnych oraz technicznych).

6) Rola Zarządzającego Transportem: Zarządzający transportem (osoba fizyczna faktycznie i stale zarządzająca operacjami) ponosi osobistą odpowiedzialność za kluczowe aspekty funkcjonowania przedsiębiorstwa. Utrata dobrej reputacji, skutkująca zawieszeniem lub cofnięciem licencji, jest wynikiem poważnych lub powtarzających się naruszeń przepisów (np. bezpieczeństwo ruchu, czas pracy kierowców, przepisy podatkowe).

Obowiązki dla Busów 2.5-3.5 tony (Pakiet Mobilności)

Dla busów o DMC od 2,5 do 3,5 tony, które wykonują przewozy międzynarodowe, Pakiet Mobilności wprowadził szereg istotnych obowiązków, które muszą być spełniane wraz z posiadaniem licencji wspólnotowej. Należą do nich przede wszystkim:

- Obowiązek posiadania i używania tachografu (cyfrowego lub analogowego) od 1 lipca 2026 roku.
- Pełne stosowanie przepisów o czasie pracy kierowców i okresach odpoczynku, tak jak w przypadku większych pojazdów ciężarowych.
- W przypadku wykonywania operacji takich jak kabotaż czy przewozy cross-trade, kierowcy muszą być zgłaszani w systemie IMI (Internal Market Information System) jako kierowcy delegowani.

Kto Wystawia Licencję Wspólnotową i Kto Musi Ją Posiadać?

Licencję wspólnotową musi posiadać każdy polski przedsiębiorca (firma transportowa), który zamierza zarobkowo przewozić towary lub osoby poza granicami kraju, ale w ramach Unii Europejskiej lub EOG, zgodnie z wyżej wymienionymi kryteriami tonażu lub liczby miejsc.

Organem odpowiedzialnym za wydawanie licencji wspólnotowej w Polsce jest Główny Inspektorat Transportu Drogowego (GITD). To właśnie do GITD należy złożyć kompletny wniosek wraz z wymaganymi załącznikami. Odpowiednie druki znajdują się tutaj.

Jak Uzyskać Licencję Wspólnotową?

Proces uzyskania Licencji Wspólnotowej to kluczowy krok dla każdej firmy planującej międzynarodowe przewozy zarobkowe w Unii Europejskiej i Europejskim Obszarze Gospodarczym. W praktyce, wymogi do uzyskania licencji wspólnotowej są tożsame z tymi, które musisz spełnić, aby otrzymać Zezwolenie na Wykonywanie Zawodu Przewoźnika Drogowego (tzw. licencję krajową) - która stanowi podstawę do licencji wspólnotowej.

Oznacza to, że aby ubiegać się o licencję wspólnotową, musisz już spełniać lub w tym samym czasie spełnić wszystkie podstawowe kryteria określone dla licencji krajowej (m.in. dobra reputacja przedsiębiorcy i zarządzającego transportem, odpowiednia zdolność finansowa firmy, posiadanie Certyfikatu Kompetencji Zawodowych przez osobę zarządzającą transportem oraz dysponowanie rzeczywistą i stałą siedzibą wraz z odpowiednią bazą eksploatacyjną w Polsce).

Szczegółowe informacje o wszystkich tych podstawowych wymogach oraz procedurze ich spełnienia znajdziesz w naszym dedykowanym artykule: Licencja Krajowa - Zezwolenie na Zawód Przewoźnika Drogowego.

Po spełnieniu wszystkich warunków (co potwierdzasz, składając wniosek o licencję krajową lub oba wnioski jednocześnie), należy złożyć kompletny wniosek o licencję wspólnotową do Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego (GITD) wraz z wymaganymi załącznikami. Pamiętaj, że do wniosku dołączasz również listę pojazdów, na które mają zostać wydane wypisy z licencji. Samo posiadanie wypisu w pojeździe jest już obowiązkiem wynikającym z wykorzystywania licencji w transporcie międzynarodowym.

Ile Kosztuje Licencja Wspólnotowa i Jak Ją Odnowić?

Jakie są koszty uzyskania Licencji Wspólnotowej?

Koszty związane z uzyskaniem licencji wspólnotowej zależą od wybranego okresu ważności oraz liczby pojazdów, na które potrzebne są wypisy. Poniżej przedstawiamy aktualne opłaty (obowiązujące również w 2025 roku, o ile nie nastąpią zmiany w przepisach):

- Licencja na okres do 5 lat: 4 000 zł
- Wypis z licencji na okres do 5 lat: 440 zł (za każdy pojazd)
- Licencja na okres od 5 do 10 lat: 8 000 zł
- Wypis z licencji na okres od 5 do 10 lat: 880 zł (za każdy pojazd)

Pamiętaj, że do tego należy doliczyć koszt uzyskania zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego (licencji krajowej), który wynosi 1000 zł, a także opłatę za wypis/y z licencji krajowej (zazwyczaj 110 zł za każdy wypis).

Ważna uwaga dotycząca aktualności danych:

Wszystkie przedstawione w artykule koszty, ceny i szczegóły techniczne zostały przygotowane z najwyższą starannością i są zgodne z aktualnie obowiązującymi przepisami. Należy jednak pamiętać, że prawo transportowe, wysokość opłat urzędowych, stawki ubezpieczeniowe oraz szczegóły techniczne mogą ulegać zmianom. Z tego powodu, zawsze zalecamy weryfikację najbardziej aktualnych informacji bezpośrednio u oficjalnych źródeł, takich jak strona internetowa Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego (GITD), Ministerstwa Infrastruktury, odpowiednich starostw czy bezpośrednio u firm ubezpieczeniowych, tuż przed podjęciem konkretnych działań. Zapewni to zgodność z najnowszymi regulacjami i uniknięcie potencjalnych nieścisłości.

Jak Odnowić Licencję Wspólnotową?

Okres ważności licencji wspólnotowej wynosi od 5 do 10 lat. Przed upływem tego terminu konieczne jest złożenie wniosku o odnowienie (przedłużenie) licencji wspólnotowej. Wniosek o odnowienie licencji i wypisów z niej najlepiej złożyć co najmniej 3 miesiące przed upływem ważności obecnych uprawnień, aby uniknąć przestoju w działalności. Proces odnowienia również wiąże się z opłatami oraz koniecznością ponownego udokumentowania spełnienia wszystkich warunków. Brak odnowienia skutkuje zawieszeniem prawa do wykonywania przewozów międzynarodowych.

Wnioski o udzielenie lub odnowienie licencji można złożyć:

- Osobiście w siedzibie Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego.
- Listownie, wysyłając komplet dokumentów na adres GITD.
- Elektronicznie, korzystając z platformy Biznes.gov.pl lub specjalnego Portalu Klienta iBTM udostępnianego przez GITD (wymagany Profil Zaufany lub podpis kwalifikowany).

Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku i uiszczeniu opłat, GITD wydaje licencję wspólnotową oraz wymagane wypisy. GITD ma ustawowy termin do 2 miesięcy na rozpatrzenie kompletnego wniosku i wydanie decyzji

Podsumowanie: Twoja Droga do Międzynarodowego Transportu Drogowego

Uzyskanie i utrzymanie Licencji Wspólnotowej to fundament legalnego i efektywnego prowadzenia międzynarodowej działalności transportowej jako firma transportowa na terenie Unii Europejskiej i EOG. Jak widać, proces ten wymaga spełnienia szeregu rygorystycznych wymogów dotyczących dobrej reputacji, zdolności finansowej, kompetencji zawodowych oraz odpowiedniego zaplecza. Kluczowe jest nie tylko samo zdobycie tego zezwolenia, ale przede wszystkim ciągłe monitorowanie i przestrzeganie dynamicznie zmieniających się przepisów, zwłaszcza tych wprowadzonych przez Pakiet Mobilności, które mają ogromny wpływ na codzienną pracę przewoźników, w tym na zasady kabotażu czy obowiązki dla busów do 3,5 tony. Inwestycja w rzetelną wiedzę i profesjonalne doradztwo to najlepszy sposób, aby uniknąć wysokich kar i zapewnić swojej firmie stabilny rozwój na europejskim rynku. Pamiętaj, że Licencja Wspólnotowa to Twoja przepustka do swobodnego i zgodnego z prawem funkcjonowania w międzynarodowym transporcie drogowym.